Dünyada 83 Milyondan Fazla İnsan Zorla Yerinden Edildi
Türkçe Dünya genelinde 2021 yili sonu itibariyla 89,3 milyon kisi zulüm, çatisma, siddet, insan haklari ihlalleri veya kamu düzenini ciddi sekilde bozan olaylar nedeniyle zorla yerinden edildi.
Bugün BM Mülteci Örgütü, UNHCR, evlerini terk etmek zorunda kalan insanlarin sayisinin son on yildir her sene arttigini, kayit altina alinmaya baslandigindan bu yana en yüksek seviyeye ulastigi ve bu egilimin ancak barisi saglamaya yönelik yeni ve ortak çabayla tersine çevrilebilir oldugunu belirtiyor.
UNHCR’nin yillik Küresel Egilimler raporuna göre, 2021 yili sonu itibariyla savas, siddet, zulüm ve insan haklari suistimalleri nedeniyle yerinden edilmis insanlarin sayisi bir önceki yila göre yüzde 8 artarak ve 10 yil önceki sayinin iki katini asarak 89,3 milyona ulasti.
O tarihten itibaren, II. Dünya Savasi’ndan bu yana en hizli ve en büyük zorla yerinden edilme krizlerinden birine neden olan Rusya’nin Ukrayna’yi isgali ile Afrika’dan Afganistan’a ve ötesine uzanan diger acil durumlar, bu sayiyi çarpici bir dönüm noktasi olan 100 milyonun üzerine çekti.
Birlesmis Milletler Mülteciler Yüksek Komiseri Filippo Grandi sunlari söyledi: “Son on yildir rakamlar her sene artti. Ya bu insanlik trajedisini ele almak, çatismalari çözmek ve kalici çözümler bulmak üzere uluslararasi toplum bir araya gelir, ya da bu korkunç egilim devam eder”.
Dünya Bankasi’na göre geçen yil, tirmanan ve alevlenen yeni çatismalarin sayisi nedeniyle dikkate degerdi; toplam nüfusu 850 milyon olan 23 ülke, orta veya yüksek yogunluktaki çatismalarla karsi karsiya kaldi.
Pek çok durumda finansmanin gelecegi zaten iç karartici görünürken, gida kitligi, enflasyon ve iklim krizi de insanlarin sikintilarini artirarak insani müdahaleyi daha da zorluyor.
Mülteci sayisi 2021 yilinda 27,1 milyona yükseldi. Uganda, Çad, Sudan ve diger ülkelere varislarin sayisi artti. Mültecilerin çoguna, bir kez daha, kisitli kaynaklara sahip komsu ülkeler ev sahipligi yapti. Siginmaci sayisi ise yüzde 11 artarak 4,6 milyona ulasti.
Geçen yil, çatisma nedeniyle ülkeleri içinde yerinden edilmis insanlarin sayisi kesintisiz biçimde 15.yilinda da artarak 53,2 milyona çikti. Artis, Myanmar gibi bazi yerlerde artan siddet veya çatismadan kaynaklandi. Etiyopya’nin Tigray ve diger bölgelerindeki çatisma, milyonlarca insanin ülke içinde yerinden edilmesini edilmesine sebep oldu. Sahel’deki isyanlar özellikle Burkina Faso ve Çad’da ülke içinde yeni yerinden edilmelere yol açti.
Yer degistirmenin hizi ve hacmi hala geri dönüs, üçüncü ülkeye yerlestirme veya yerel entegrasyon gibi çözümlere ulasilabilirligi geride birakiyor. Yine de Küresel Egilimler raporu umut isigi da içeriyor. Rakamlar sinirli olmaya devam etse de 2021 yilinda mültecilerin ve ülke içinde yerinden edilmis kisilerin gönüllü geri dönüsleri artti, gönüllü geri dönüs yüzde 71 artarak COVID-19 öncesi seviyelere geri döndü.
Grandi sözlerine sunlari ekledi: “Sarsici yeni mülteci durumlarina ve mevcut durumlarin yeniden alevlenmesine veya çözülmedigine taniklik etsek de yerinden edilmis kisiler için çözümler aramak üzere birlikte çalisan ülke ve topluluk örnekleri de mevcut. Bu bazi yerlerde gerçeklesiyor; mesela Fildisililerin ülkelerine gönüllü olarak geri dönmeleri için yapilan bölgesel isbirligi gibi; ancak bu önemli kararlarin baska yerlerde de uygulanmasi veya genisletilmesi gerekiyor.”
Vatansiz kisilerin tahmini sayisi 2021 yilinda biraz artsa da UNHCR’nin Aidim (IBelong) kampanyasinin 2014 yilinda baslamasindan bu yana vatansizlikta yasanan en büyük düsüs ile yaklasik 81.200 insan vatandaslik kazanmis veya vatandasliklarinin teyit ettirdi.
