İNCE BİR İNCELİKLİ KİTAP
Türkçe English Deutsch Italiano Français Ελληνικά Kurdî Español "Bir insanı sevdiğinizde ne yaparsınız? ' diye sordular Bay K.'ya. “Ona ilişkin bir taslak oluştururum ' yanıtını verdi Bay K. “ ve benzemesi için çaba harcarım. “
“Taslağın benzemesi için mi? ' “Hayır ' dedi Bay K. “insanın benzemesi için. " (1)
Bir büyük sanatçı düşünün ki şiirin, tiyatronun, siyasal mücadelenin, bilimsel araştırmaların yanında, yukarıdaki gibi öykülerin üretildiği "Bay Kauner'in Öyküleri" adlı yapıtını 1930'lardan yaşamının sonuna kadar sürdürsün... Üstelik de bunu ağır siyasal baskılar, sürgünlükler, olanaksızlıklar içinde yapsın.
Yirminci yüzyılın yeni çağlara sunduğu önemli isimlerden biri olan Brecht'ten söz ediyorum. 'Bay Kauner'in Öyküleri' isimli yapıttan bir tutam seçme yapıp çeviren Ahmet Cemal diyor ki: " ' Me - ti' gibi, bu öyküler de gerçekte Brecht'in kendi dünya görüşünü, yaşamın türlü yansımalarına yedirerek dile getirdiği bir araç niteliğindedir."
Aslında “öykü”den çok 'kıssadan - hisse' ya da 'kısaca'lar denebilecek felsefe ağırlıklı bu metinler, Brecht açısından, ömür boyu sürdürülmüş bir tür düşünce egzersiziydi.
"Bay Kauner'in Öyküleri" kırk - elli sayfalık içeriğiyle ince, ama insanı sarsan inceliklerle dolu bir kitap. Rönesans çağında edebiyata 'deneme' türünü kazandıran Montaigne'in de böyle kısa / etkileyici yazılarına rastlanır. Brecht de bu öykülerle ondan daha üst bir sarmal düzeyde, yeni bir çağın Montaıgne'i gibi davranmış...
Okur kitapta öyle hoş şeylerle karşılaşıyor ki ufak tefek dizgi yanlışlarına, anlam kaymasına uğramış ya da yanlışlık yapılmış birkaç tümceye, içeriği tartışma götürür bir, iki öyküye pek aldırmıyor.
İşte, bir başka örnek:
"Bay Kauner, küçük yeğeninin çizdiği resme bakıyordu. Resimde bir avlunun üzerinde uçmakta olan bir tavuk canlandırılmıştı.
'Senin tavuğun neden üç ayaklı?' diye sordu Bay Kauner. Küçük sanatçı kız: 'tavuklar uçamaz' dedi 'onun için kendini iterek yerden kaldırabilsin diye bir üçüncü ayağı gerekli buldum.'
'Sana bu soruyu sorduğuma memnunum' dedi Bay Kauner." (2)
Sanatta incelik ve yaratıcılık olgusuna ne güzel değinmiş!Gerçek ile kurgu arasındaki ilişkinin rastgele bir nitelik taşımadığını ne iyi belirtmiş. Fazla söze ne gerek, son bir 'kısaca' ile bitiriverelim:
"Yabancı bir eve gelen Bay K. dinlenmeye çekilmezden önce evin çıkışlarına baktı, başkaca hiçbir şeye bakmadı. Bir soru üzerine sıkılgan bir ifadeyle şu karşılığı verdi: 'Bu eski ve köklü bir alışkanlık. Ben adaletten yanayım. Onun için kaldığım evin birden fazla çıkışının bulunması iyidir.' " (3)
Süleyman Kuş ( Hazırlanmakta olan kitap dosyasından)
(1), (2) ve (3) : Bay Kauner'in Öyküleri – Brecht.
Çeviren: Ahmet Cemal, Mitos Yayınları 1. Basımı 1994 .
